Erat eodem tempore et materiari et frumentari et tantas munitiones fieri necesse deminutis nostris copiis, quae longius ab castris progrediebantur; ac non numquam opera nostra Galli temptare atque eruptione ex oppido pluribus portis summa ui facere conabantur. Quare ad haec rursus opera addendum Caesar putauit, quo minore numero militum munitiones defendi possent. Itaque trucis arborum [aut] admodum firmis ramis abscisis atque horum delibratis ac praeacutis cacuminibus perpetuae fossae quinos pedes altae ducebantur. Huc illi stipites demissi et ab infimo reuincti, ne reuelli possent, ab ramis eminebant. Quini erant ordines, coniuncti inter se atque inplicati; quo qui intrauerant se ipsi acutissimis uallis induebant. Hos cippos appellabant.
Traduzione
Era necessario al medesimo tempo procurarsi materiale da costruzione, mietere il frumento e provvedere che fossero costruite numerose opere di fortificazione, benché le nostre truppe, che avanzavano sempre più lontano dall’accampamento, fossero diminuite. In aggiunta, non di rado i Galli provavano ad assalire le nostre opere di fortificazione e fare sortite dalla cittadella fortificata da più porte con estrema violenza. Per questo motivo Cesare ritenne di dover aggiungere ancora qualcosa a queste fortificazioni, perché potessero essere difese da un minor numero di soldati. Quindi, dopo aver fatto tagliare tronchi d’albero con rami estremamente robusti e scortecciatene ed aguzzatene le cime, venivano scavate fosse continue profonde 5 piedi. Lì quei bastoni, infissi nel terreno e legati in basso perché non potessero essere rimossi, sporgevano dalla parte dei rami. Ce n’erano 5 file, collegati ed intrecciati tra loro. E coloro che vi erano entrati si infilzavano da soli nelle punte estremamente acuminate. Li chiamavano “cippi”.